در دنیای دیجیتال امروزی، نیروی انسانی یکی از مهمترین عوامل در حفظ تداوم کسبوکار و بازیابی سریع از بحرانها است. بسیاری از بحرانها و وقفهها، چه به علت حملات سایبری، بلایای طبیعی، قطع خدمات و چه ناشی از بحرانهای داخلی مانند خطاهای انسانی، به دلیل عدم آگاهی و آمادگی کارکنان نسبت به روشهای مقابله با آنها و فرآیندهای بازگشت به وضعیت عادی رخ میدهند. به همین دلیل، آموزش و آگاهسازی نیروهای انسانی در راستای تداوم کسبوکار و بازیابی از بحران امری حیاتی به شمار میرود.
1. آموزش مدیریت بحران و تداوم کسبوکار
یکی از اصلیترین بخشهای استراتژی تداوم کسبوکار، آموزش کارکنان در زمینه شناسایی و مقابله با بحرانها است. این آموزشها شامل موارد زیر میشود:
- شناسایی انواع بحرانها: کارکنان باید با انواع بحرانها، از جمله حملات سایبری، بلایای طبیعی، قطع خدمات، اختلالات در زنجیره تأمین و بحرانهای داخلی، آشنا شوند.
- آموزش فرآیندهای بازیابی: آموزش فرآیندهای بازگشت به وضعیت عادی پس از بحران، از جمله استفاده از پشتیبانگیریها، راهاندازی مجدد سیستمها و عملیاتهای حیاتی.
- مدیریت زمان و منابع در بحران: آموزش نحوه مدیریت زمان و منابع در شرایط اضطراری برای تضمین اجرای سریع و مؤثر اقدامات بازیابی.
2. ایجاد فرهنگ ایمنی و آمادگی در سازمان
یکی از مؤلفههای کلیدی در تداوم کسبوکار، ایجاد یک فرهنگ سازمانی است که بر اهمیت ایمنی و آمادگی در برابر بحرانها تأکید دارد. این شامل:
- رعایت رفتارهای ایمن در محیط کار: کارکنان باید روشهای صحیح کار با دادهها، ارتباطات امن، دسترسی به سیستمها و استفاده از فناوریهای امن را یاد بگیرند.
- ایجاد حساسیت به تهدیدات: کارکنان باید نسبت به تهدیدات مختلف، از جمله حملات سایبری، ویروسها، بدافزارها و حملات فیشینگ، حساس شوند و شیوههای پیشگیری از آنها را یاد بگیرند.
- آموزش در مورد آسیبپذیریهای انسانی: بسیاری از حملات سایبری موفق از ضعفهای انسانی ناشی میشود. بنابراین، باید کارکنان در مورد مهندسی اجتماعی، فیشینگ و سایر تکنیکهای حملات آگاه شوند و مهارتهای مقابله با این تهدیدات را کسب کنند.
3. اطلاعرسانی و ارتباطات در مواقع بحران
ارتباطات سریع و مؤثر در بحرانها برای حفظ تداوم کسبوکار از اهمیت بالایی برخوردار است. این شامل:
- اطلاعرسانی به ذینفعان: در زمان بحران، اطلاعرسانی دقیق و به موقع به کارکنان، مشتریان، تأمینکنندگان و سایر ذینفعان ضروری است تا همه افراد از وضعیت و اقدامات در حال انجام آگاه شوند.
- ایجاد کانالهای ارتباطی امن: برای جلوگیری از هرگونه اختلال در ارتباطات در شرایط بحران، باید کانالهای ارتباطی امن و پایداری برقرار شود.
- اطلاعرسانی داخلی و خارجی: سازمان باید اطلاعات مرتبط با بحران را به صورت شفاف و مؤثر بین اعضای داخلی و مشتریان و ذینفعان خارجی به اشتراک بگذارد.
4. آزمون و بازنگری برنامهها
برای اطمینان از کارایی و اثربخشی برنامههای تداوم کسبوکار و بازیابی از بحران، باید برنامهها به صورت منظم آزمایش و بازنگری شوند:
- تستهای دورهای: انجام شبیهسازیهای مختلف بحران و ارزیابی نحوه واکنش سازمان به این بحرانها.
- ارزیابی نقاط ضعف: شناسایی نقاط ضعف در برنامههای بازیابی و رفع آنها برای بهبود مستمر.
- بررسی عملکرد: پس از هر بحران یا آزمایش، ارزیابی و تحلیل عملکرد سازمان در واکنش به بحران و بازیابی باید انجام شود تا در صورت لزوم بهبودهایی اعمال شود.
5. پشتیبانی از منابع کلیدی در مواقع بحران
حفظ دسترسی به منابع حیاتی در شرایط بحرانی برای تداوم کسبوکار ضروری است. این شامل:
- پشتیبانگیری از دادهها: اطمینان از این که اطلاعات و دادههای حیاتی به صورت منظم و در مکانهای امن پشتیبانگیری میشوند.
- تدارکات منابع فیزیکی: اطمینان از فراهم بودن منابع فیزیکی و تجهیزات ضروری برای ادامه فعالیتهای حیاتی کسبوکار.
- پشتیبانی از منابع دیجیتال: حفظ و پشتیبانی از زیرساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات برای جلوگیری از اختلال در عملیاتهای دیجیتال کسبوکار.
آموزش و آگاهسازی در زمینه تداوم کسبوکار و بازیابی از بحران، یکی از مهمترین عوامل موفقیت در مواجهه با بحرانها و تهدیدات است. با داشتن برنامههای آموزشی مناسب، فرهنگ ایمنی و آمادگی در سازمان، و ارتباطات مؤثر در مواقع بحران، سازمانها میتوانند به طور مؤثری از وقوع بحرانها جلوگیری کرده و در صورت وقوع، به سرعت به وضعیت طبیعی بازگردند. این اقدامات نه تنها از بروز مشکلات جلوگیری میکند، بلکه تضمین میکند که سازمانها در برابر بحرانها مقاومتر و پایدارتر باشند.
ما با ارائه برنامههای آموزشی تخصصی، تستهای شبیهسازیشده و محتوای تعاملی، به سازمانها کمک میکنیم تا کارکنانی آگاه، آماده و توانمند در برابر بحران ها داشته باشند.
